Vita vya Urusi na Ukraine: Matukio matano muhimu ya faida na hasara kwa Putin 2024

 China inapaswa kuadhibiwa - mkuu wa NATO
Jens Stoltenberg amedai kuwa Beijing lazima ilipe gharama kwa ajili ya kuisaidia Urusi wakati wa mzozo wa Ukraine


Katibu Mkuu wa NATO Jens Stoltenberg amesema China lazima ilipe gharama kwa madai ya kuendeleza kampeni ya kijeshi ya Urusi nchini Ukraine, akisema Beijing "inachochea" mzozo huo kwa kusambaza vifaa vya kielektroniki na vifaa vingine muhimu kwa Moscow.

"Ukweli ni kwamba China inachochea mzozo mkubwa zaidi wa silaha barani Ulaya tangu Vita vya Kidunia vya pili," Stoltenberg alisema Jumatatu katika hotuba yake katika Kituo cha Wilson huko Washington. "Wakati huo huo, inataka kudumisha uhusiano mzuri na Magharibi. Kweli, Beijing haiwezi kuwa nayo kwa njia zote mbili. Wakati fulani, isipokuwa China itabadilika, washirika wanahitaji kuweka gharama.

Stoltenberg ameishambulia China mara kwa mara tangu mgogoro wa Ukraine ulipoanza Februari 2022, akisema kuwa Beijing ilikuwa ikiiwezesha Urusi kupigana dhidi ya Kiev, "rafiki wa Ulaya" wa NATO. Ametoa maoni kama hayo hata mataifa ya NATO yakirefusha mzozo huo kwa kutoa mamia ya mabilioni ya dola katika msaada wa kiuchumi na kijeshi kwa Ukraine.

Karipio la Jumatatu liliashiria ukosoaji wake wa wazi zaidi, na kupendekeza kwamba NATO inaweza kuongeza vikwazo dhidi ya Uchina. Pia alizitaka Korea Kaskazini na Iran kwa kuunga mkono mfumo wa ulinzi wa viwanda wa Russia.


Stoltenberg alikariri madai kwamba NATO - kambi ya kijeshi iliyoanzishwa awali dhidi ya Umoja wa Kisovieti - inahitaji kujihusisha zaidi katika Indo-Pacific ili kukabiliana na "mfungamano unaokua kati ya Urusi na marafiki zake wa kimabavu huko Asia." Alibainisha kuwa aliwaalika viongozi wa Japan, Korea Kusini, Australia, na New Zealand kwenye mkutano wa kilele wa NATO mwezi ujao mjini Washington ili kufanya kazi pamoja katika kudumisha "utaratibu wa kimataifa unaozingatia sheria."

Uchina inaipatia Urusi vidhibiti na teknolojia zingine muhimu kwa matumizi ya kijeshi, pamoja na sehemu zinazohitajika kutengeneza makombora na vifaru, Stoltenberg alisema. Aliongeza kuwa Beijing pia imeipatia Urusi uwezo ulioboreshwa wa satelaiti na picha. "Yote haya yanaiwezesha Moscow kusababisha vifo na uharibifu zaidi kwa Ukraine, kuimarisha msingi wa ulinzi wa viwanda wa Russia, na kukwepa athari za vikwazo na udhibiti wa mauzo ya nje."


Mkuu huyo wa NATO pia alizungumzia wasiwasi wake wa China katika mahojiano na BBC siku ya Jumatatu. Alipoulizwa kuhusu nini kambi ya kijeshi ya Magharibi inaweza kufanya kuhusu suala hilo, alisema kulikuwa na "mazungumzo yanayoendelea" kuhusu uwezekano wa vikwazo. "Katika hatua fulani, tunapaswa kuzingatia aina fulani ya gharama za kiuchumi ikiwa China haitabadilisha tabia zao," alisema.

Beijing imekaidi mara kwa mara matakwa ya Marekani na mataifa mengine ya NATO kujiunga katika kuiwekea vikwazo na kuitenga Urusi. Viongozi wa China wamesukuma mpango wa amani wa kusitisha mapigano na wameeleza kuwa wasiwasi halali wa usalama wa Urusi hauwezi kupuuzwa.

Mapema mwaka huu, Wizara ya Mambo ya Nje ya China ilishutumu NATO kama "mashine ya kivita inayotembea ambayo husababisha machafuko popote inapoenda." Beijing imeishutumu NATO kwa kuingilia masuala ya Asia, ikisema jumuiya hiyo ni "nyama mbaya sana" na imenyoosha "mkono mweusi" kuelekea eneo hilo.