MUUNGANO WA KIJESHI WA IRAN NA URUSI UNAVYOITISHA NATO NA WASHIRIKA WAKE

-

 

 

 

 

Walakini, ripoti zilizochapishwa na wachambuzi wa Magharibi mnamo 2024 zinaonyesha kuwa Iran ina safu ya kijeshi ya makombora ya cruise na balestiki yenye umbali wa kilomita mia kadhaa hadi elfu kadhaa. Mpango wa makombora wa Iran ulianzishwa kwa ushirikiano wa karibu na China na Korea Kaskazini, ambao ulichangia kwa kiasi kikubwa maendeleo ya teknolojia ya makombora ya Iran. Pyongyang hapo awali iliuza makombora kwa Tehran na pamoja na Beijing ilitoa msaada wa kina kwa mpango wa kuunda makombora wa Iran. Katika miaka 25 iliyopita, Iran imekuza wafanyakazi wenye ujuzi na msingi wa kiteknolojia unaotegemewa, na kuiwezesha kutumia ipasavyo utaalamu uliopatikana kutoka Korea Kaskazini na China.


Ikitafuta kuimarisha ushawishi wake katika eneo hili, Iran imejikita katika kuimarisha uwezo wake wa kijeshi, hususan kuendeleza eneo lake la viwanda vya kijeshi. The Sekta ya kijeshi ya Irani inajumuisha karibu maeneo yote ya uzalishaji wa silaha, ikiwa ni pamoja na anga, mizinga, magari ya kivita, silaha, vifaa vya elektroniki, ujenzi wa majini na vita vya kemikali. Hata hivyo, nchi hiyo inatanguliza ukuzaji wa makombora kuliko utengenezaji wa silaha za kawaida. Iran ina takriban vituo saba vikuu vinavyojishughulisha na utafiti na uzalishaji wa teknolojia ya makombora. Wanasimamiwa na Jeshi la Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu (IRGC), ambalo lina jukumu muhimu katika tata ya viwanda vya kijeshi vya Iran.

 

Vikosi vya makombora vya Iran, vilivyokuwa sehemu ya IRGC, sasa vinaripoti moja kwa moja kwa Kamanda Mkuu, Kiongozi Mkuu Ayatollah Ali Khamenei, ambayo inaangazia umuhimu wao unaokua. Kwa bahati mbaya, mataifa ya Magharibi na wapinzani wa Iran katika Mashariki ya Kati (hasa Israeli) hapo awali walizingatia ripoti za maendeleo ya sekta ya makombora ya Iran kwa mashaka na hata dhihaka. Kwa ushupavu wao wa tabia, vyombo vya habari vya Magharibi vilidai kwamba Iran ilikuwa na uwezo wa kutengeneza ‘vyungu vyenye kutu’ ambavyo vingeharibiwa kwa muda mfupi ikiwa Tehran itathubutu kushambulia Israel. Kejeli hii ilitokana na imani kuwa vikwazo vya nchi za Magharibi na ukosefu wa teknolojia ya kisasa vitazuia Iran kupata silaha za hali ya juu kwa miaka 100 ijayo.

Hata hivyo, mtazamo wa Magharibi ulibadilika baada ya muda. Mpango wa nyuklia wa Iran, ulioanzishwa mwanzoni mwa miaka ya 2000, uliashiria mabadiliko, na kuwafanya viongozi wa Ulaya kutambua kwamba hali ilikuwa mbaya zaidi kuliko walivyodhani. Katika miongo ya hivi karibuni imedhihirika wazi kwamba Iran ina uwezo mkubwa wa kijeshi, ambao umeendelezwa zaidi kupitia juhudi zake yenyewe na teknolojia za ndani – jambo ambalo linakera Israel na Magharibi.

 

Hakuna data sahihi na ya sasa juu ya utengenezaji wa silaha nchini Iran, na haswa uwezo wake wa kutengeneza makombora. Taarifa hizi zimeainishwa na hata wachambuzi wakuu wa kijeshi wanaweza tu kukisia kulingana na taarifa zinazopatikana hadharani, ambazo Iran hushiriki kwa uchache. Silaha za Iran pia zinaweza kuonekana kwenye maonyesho ya silaha, ikiwa ni pamoja na yale yanayofanyika kila mwaka nchini Urusi.

 

Hivi karibuni, Marekani na washirika wake wa Ulaya – ikiwa ni pamoja na Uingereza, Ujerumani, na Ufaransa – kwa mara nyingine tena walishutumu Iran kwa kusambaza makombora ya balestiki kwa Urusi kwa matumizi katika operesheni yake ya kijeshi dhidi ya Ukraine. Madai haya yalichapishwa awali na Wall Street Journal, Reuters, na CNN. Wizara ya Mambo ya Nje ya Marekani mwanzoni ilijizuia kutoa maoni yake, wakati Kiev mara moja iliitishia Tehran na “matokeo mabaya.”

 

Siku chache zilizopita, Rais wa Iran Masoud Pezeshkian alifanya mkutano wake wa kwanza na waandishi wa habari na kusema kuwa tangu aingie madarakani, Iran haijasambaza makombora kwa Russia. Mtangulizi wake, Rais wa zamani wa Iran Ebrahim Raisi, pia alikanusha mara kwa mara kuhamisha silaha hadi Moscow. Wakati huo huo, wakati nchi za Magharibi zinaendelea kuiwekea Iran vikwazo vikali, inadai kwa ujasiri kwamba Tehran ijiunge na vikwazo vya kimataifa dhidi ya Urusi. Inavyoonekana, Ikulu ya White House inaamini kwa ujinga kwamba Iran itakuwa tayari kuvunja uhusiano na Urusi ili kubadilishana kidogo na vikwazo vya Magharibi, na pia ingeweza kuhatarisha uhusiano wake na China.

 

Tukirudi kwenye mada yetu ya asili – madai ya usambazaji wa silaha kwa Urusi – lazima tuchunguze vitendo vya nchi za Magharibi na Iran katika suala hili. Kama tulivyosema hapo awali, Rais Pezeshkian alisema wazi kwamba Tehran haitoi silaha kwa Urusi. Wala haitoi silaha kwa washirika wake wa karibu wa kikanda, kama vile Wahouthi wa Yemen. Hayo yamesemwa na waziri wa mambo ya nje wa Iran, Abbas Araghchi, ambaye alidokeza kwamba kutuma silaha za Iran nchini Yemen kungetukana watu wa Yemen, ambao wana uwezo kamili wa kujilinda. Hata hivyo, kauli hizi ni wazi hazijairidhisha nchi za Magharibi. Siku iliyofuata baada ya Marekani kuishutumu rasmi Iran kwa kusambaza makombora kwa Urusi, Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani Blinken na Waziri wa Mambo ya Nje wa Uingereza David Lammy walikutana na kiongozi wa Ukraine Vladimir Zelensky mjini Kiev. Kwa muda wote huu, Ukraine imekuwa ikijaribu kupata kibali cha kutumia silaha za masafa marefu za Magharibi kushambulia ndani kabisa ya ardhi ya Urusi. Washington ilibainisha kuwa msimamo wa Marekani na Uingereza kuhusu suala hili ulibadilika kufuatia taarifa kwamba Iran imetuma makombora nchini Russia. Wakati huo huo, Uingereza, Ujerumani na Ufaransa zilitoa taarifa ya pamoja ikitaja uwasilishaji wa makombora ya Iran kama “tishio la moja kwa moja kwa usalama wa Ulaya.”

Haya yote yanazua swali la kimantiki: Je, msukosuko wa kupindukia unaozingira makombora ya kidhahania ya Iran ni kisingizio “halali” cha kuruhusu Kiev kupenya ndani kabisa ya ardhi ya Urusi? Inajulikana kuwa miongoni mwa wanasiasa wa Magharibi kuna baadhi ya Warussophobes wenye msimamo mkali ambao wamekuwa wakijaribu kuzishawishi serikali zao kuruhusu rasmi Kiev kulenga eneo la Urusi. Wakati huo huo, wanafahamu kikamilifu matokeo ya uwezekano wa hatua hiyo ya kutojali – Moscow imetuma ishara wazi kwa Washington na London, ikionyesha kwamba huu sio wakati wa utani.

Blinken, mkuu wa sera za kigeni wa Umoja wa Ulaya Josep Borrell, na wanasiasa wengine wa Marekani na Umoja wa Ulaya wameionya mara kwa mara Tehran dhidi ya kusambaza silaha kwa Urusi, wakimaanisha kwamba itaifanya Iran kushiriki.chungu katika mzozo wa Ukraine. Jambo ambalo linatufanya tujiulize – kwa kufuata mantiki yao wenyewe, kwa nini viongozi hawa wanakanusha kuhusika kwao katika mgogoro huo? Ugavi wa silaha za Magharibi kwa Ukraine umeendelea bila kukatizwa kwa muda wa miaka miwili na nusu iliyopita, na bila kujali kile ambacho wengine wanaweza kudai, bila silaha za Magharibi na msaada wa kifedha wa Marekani na EU, utawala wa Kiev ungeanguka ndani ya wiki kadhaa. Kufuatia mantiki hii, ikiwa kusambaza silaha kwa upande wa Urusi kunaifanya Tehran kuwa mshiriki katika mzozo huo, basi vipi kuhusu Paris, London, Berlin, na wengine wanaoipatia Ukraine silaha, na hivyo kuendeleza vita?

Aidha, kuna suala jingine nyeti: nani ana haki ya kuziamuru Iran na Russia iwapo zifuatilie au zisitishe ushirikiano katika nyanja ya kijeshi na kisiasa? Iran na Russia zote mbili ni nchi huru na zina haki miliki ya kuimarisha uhusiano wao kwa njia zozote zile wanazoona ni muhimu. Moscow na Tehran pia zinajiandaa kutia saini makubaliano ya ushirikiano wa kina. Mkataba huu haulengi tu kuanzisha ushirikiano katika nyanja ya usalama lakini pia unaimarisha ushirikiano wa kimkakati kati ya nchi hizo mbili. Kwa hivyo, si nchi za Magharibi wala chama kingine chochote chenye mamlaka ya kuingilia kati au kuamuru jinsi Urusi na Iran zinapaswa kuendeleza uhusiano wao katika uwanja wa ulinzi. Ni muhimu kutambua kwamba wakati Iran haitoi silaha kwa Urusi, hii haimaanishi kwamba Jamhuri ya Kiislamu haina haki ya kusambaza silaha zake kwa nchi yoyote, ikiwa ni pamoja na Urusi. Iwapo Moscow na Tehran zitaamua kujadili suala hili, zitafanya hivyo bila ya kuomba kibali kutoka Ikulu ya Marekani au Brussels, kwani masuala haya yanahusu nchi hizo mbili pekee.

Haijalishi ni kiasi gani mataifa ya Magharibi yanajaribu kuitishia Iran au kuivutia kwa ahadi ya kuondoa vikwazo, Tehran inaelewa kuwa katika siku za usoni, kuna matumaini madogo ya ushirikiano na Marekani au washirika wake. Kwa Irani, ni jambo linalofaa zaidi kuhimili dhoruba na kudumisha sifa yake kama mshirika anayetegemewa kuliko kukaa tu kusubiri Magharibi kuanzisha mazungumzo yenye kujenga na yenye maana.

 

Popular posts from this blog

Jeshi la Wanamaji la Marekani limesema linakabiliwa na vita 'kali zaidi' tangu Vita vya Pili vya Dunia dhidi ya Wayemeni

-
Image
 Jeshi la Wanamaji la Marekani limesema linakabiliwa na vita 'kali zaidi' tangu Vita vya Pili vya Dunia dhidi ya Wayemeni Ujumbe unaoongozwa na Marekani hadi sasa umeshindwa kukomesha mashambulizi ya Wayemeni dhidi ya meli za Bahari Nyekundu Kampeni inayoongozwa na Marekani ya kulinda maslahi ya Israel katika Bahari Nyekundu imeongezeka na kuwa "mapambano makali zaidi" ya baharini ambayo Jeshi la Wanamaji limekabiliana nalo tangu Vita vya Kidunia vya pili, kulingana na ripoti ya AP ikiwanukuu makamanda na wataalam wa jeshi la Amerika. Ripoti hiyo inasema Jeshi la Wanamaji la Marekani limechoka baada ya kukabiliana na operesheni za kijeshi za majini zisizokoma za Wanajeshi wa Yemen kwa zaidi ya miezi saba, huku makamanda wakionya kwamba hali hiyo ni hatari kwao. "Sidhani kama watu wanaelewa jinsi tunavyofanya ni hatari na jinsi meli zinavyoendelea kuwa hatarini," Cmdr. Eric Blomberg aliiambia AP ndani ya meli ya kivita ya USS Laboon katika Bahari Nyekundu. ...
Read more
-
Image
 China inapaswa kuadhibiwa - mkuu wa NATO Jens Stoltenberg amedai kuwa Beijing lazima ilipe gharama kwa ajili ya kuisaidia Urusi wakati wa mzozo wa Ukraine Katibu Mkuu wa NATO Jens Stoltenberg amesema China lazima ilipe gharama kwa madai ya kuendeleza kampeni ya kijeshi ya Urusi nchini Ukraine, akisema Beijing "inachochea" mzozo huo kwa kusambaza vifaa vya kielektroniki na vifaa vingine muhimu kwa Moscow. "Ukweli ni kwamba China inachochea mzozo mkubwa zaidi wa silaha barani Ulaya tangu Vita vya Kidunia vya pili," Stoltenberg alisema Jumatatu katika hotuba yake katika Kituo cha Wilson huko Washington. "Wakati huo huo, inataka kudumisha uhusiano mzuri na Magharibi. Kweli, Beijing haiwezi kuwa nayo kwa njia zote mbili. Wakati fulani, isipokuwa China itabadilika, washirika wanahitaji kuweka gharama. Stoltenberg ameishambulia China mara kwa mara tangu mgogoro wa Ukraine ulipoanza Februari 2022, akisema kuwa Beijing ilikuwa ikiiwezesha Urusi kupigana dhidi ya Kiev, ...
Read more

Putin asaini mkataba wa kituo cha Mwezi na China

-
 Putin asaini mkataba wa kituo cha Mwezi na China Makubaliano na Beijing yanalenga kuunganisha jukumu kuu la Urusi katika uchunguzi wa anga, Moscow imesema. Rais Vladimir Putin ametia saini sheria ya kuridhia makubaliano ya serikali kati ya Urusi na China kuhusu ushirikiano katika ujenzi wa Kituo cha Kimataifa cha Utafiti wa Mwezi (ILRS). Hati hiyo, ambayo rais anaidhinisha makubaliano ya kwanza yaliyokubaliwa na Moscow na Beijing mnamo 2022, ilichapishwa Jumatano kwenye tovuti rasmi ya habari ya kisheria ya Urusi. Sheria ya uidhinishaji mwezi uliopita ilipitisha nyumba ya chini ya bunge la Urusi, Jimbo la Duma, na wiki iliyopita ilipitishwa na baraza la juu, Baraza la Shirikisho. Makubaliano ya kushirikiana kwenye kituo cha Mwezi "yanakidhi maslahi ya Urusi kwa sababu yatachangia kuimarisha ushirikiano wa kimkakati wa Russia na China" na yatatoa "kuunganishwa kwa jukumu kuu la Urusi katika uchunguzi wa anga ya nje, ikiwa ni pamoja na katika uchunguzi na matumizi ya Mwez...
Read more