Shambulio la kulipiza kisasi la Iran lilifanikiwa sana kuliko linavyoochukuliwa

 

 

Makala toka RT NewsAgency yakiwaletwa kwenu  na Bwana mizozo

neno mgomo linawakilisha mashambulizi katika makala hii

 
Shambulio la  Iran dhidi ya Israel lilikuwa na mafanikio zaidi kuliko inavyoonekana. Hapa ni kwa nini

Picha ya skrini kutoka kwa AFPTV ikionyesha milipuko ikiangaza angani juu ya Hebron, Ukingo wa Magharibi, wakati wa shambulio la Iran dhidi ya Israeli, Aprili 14, 2024. © AFPTV / AFP

Usiku wa Aprili 14, Iran na vikosi vyake wakala ilizindua mfululizo wa makombora ya cruise na drone ya Kamikaze kwenye ardhi ya Israeli. Mashambulizi hayo hayakuja kwa mshangao. Tehran ilikuwa imeonya kwamba itajibu shambulio la anga la Israel dhidi ya ubalozi mdogo wa Iran mjini Damascus, Syria, Aprili 1, ambalo liliua maafisa kadhaa wa ngazi za juu wa Jeshi la Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu (IRGC), wakiwemo majenerali wawili. Mgomo huo wa kulipiza kisasi uliitwa Operation True Promise.

Bado kuna mijadala mingi kuhusu iwapo mgomo wa kulipiza kisasi wa Iran ulifanikiwa. Wataalamu wengi wa masuala ya kijeshi wanakubali kwamba hakukuwa na kitu cha ajabu kuhusu vitendo vya Tehran, isipokuwa kwamba hilo lilikuwa shambulio la kwanza la moja kwa moja la Iran dhidi ya Israel. Kwa mtazamo wa kiufundi, mkakati ulikuwa rahisi na sahihi: Iran kwanza ilikandamiza mifumo ya ulinzi wa anga ya adui kwa kutumia drones na kisha kurusha makombora ya hypersonic ambayo Waisraeli na Wamarekani hawakuweza kuyadungua. Kwa bahati mbaya, kwa kuzingatia hili, taarifa za Ukraine kuhusu kutungua makombora ya hypersonic ya Kirusi ya Kinzhal yanasikika kuwa ya kipuuzi.

Usirukie hitimisho,endelea kusoma

Wataalamu wengi walikuwa na mashaka juu ya mgomo wa Iran na wakaharakisha kusema kwamba ulipizaji kisasi haukufikia matarajio. Kwa kuzingatia klipu ya maoni ya watoa maoni wengi, jibu hili si la kushangaza. Mawazo yao yanafanana na blockbuster ya Hollywood iliyojaa athari maalum, ambapo mwisho wa dunia na wokovu wake wa kimuujiza unafaa kwa dakika 90-120, na eneo la upendo katikati. Katika maisha halisi, mambo ni tofauti. Kama Sun Tzu aliandika katika nyakati za kale, kupigana vita 100 na kushinda vita 100 sio urefu wa ujuzi. Njia bora ya kushinda sio kupigana kabisa. Huu ni mkakati wa Iran. Shambulio lake dhidi ya Israeli halikuwa jibu la kijeshi kama hatua ya babu katika mchezo mkubwa wa chess. Na mchezo bado haujaisha.

Baada ya shambulio dhidi ya ubalozi mdogo wa Iran katika mji mkuu wa Syria, Tehran ilijikuta katika hali ngumu. Ilibidi kujibu kwa njia ambayo ingeonekana kushawishi na kufikia malengo maalum ya kijeshi, lakini haitaanzisha Vita vya Kidunia vya Tatu.

Ili kufikia nukta ya kwanza, Iran ililazimika kufanya mgomo wa moja kwa moja bila kutumia vikosi vya wakala pekee - na hivyo ndivyo ilivyofanya. Kuhusu nukta ya pili, ingawa makombora na ndege zisizo na rubani nyingi zilidunguliwa, baadhi ziliweza kupenya anga za Israel na kugonga shabaha za kijeshi. Mkuu wa Majeshi ya Iran, Mohammad Bagheri, alisema kituo cha habari kwenye mpaka wa Israel na Syria na kituo cha anga cha Nevatim cha Israel kiliathirika. Na hatimaye, kuhusu hatua ya tatu - vita haikutokea. Hii ilifanana na hali ilivyokuwa mnamo 2020, wakati Wairani walipogonga vituo vya Amerika huko Iraqi kujibu mauaji ya Jenerali Soleimani.

Hata hivyo, bado ni mapema mno kubashiri iwapo shambulio la Iran lilikuwa na mafanikio au la. 

Swali kubwa sasa ni jinsi gani Israeli itajibu.
Na ni  Nini Iran itafanya

Ni muhimu kusisitiza kwamba operesheni ya Iran ilibeba uzito wa kisiasa zaidi kuliko kijeshi. Kwa maana hii, ilifanyika kwa hila na ilifanikiwa. Ni wazi kwamba Wairani hawakutaka kuanzisha vita ambavyo vingehusisha Marekani, ingawa ndivyo Netanyahu alitaka. Kwa maneno mengine, Israel haikufaulu kuichokoza Irani.

Ni dhahiri pia kwamba Jamhuri ya Kiislamu inamiliki ndege zisizo na rubani na makombora yenye nguvu zaidi kuliko yale yaliyotumiwa katika shambulio la Aprili 14. Hata hivyo, hata ndege zisizo na rubani na makombora ya hali ya juu zaidi yaliweza kupenya  anga za Israel na kuleta madhara ya kiuchumi, kwani Israel ilitumia muda mwingi zaidi na pesa za kurusha makombora na ndege zisizo na rubani ili kudungua makombora ya Iran kuliko zilizotumiwa na Iran katika kurusha makombora hayo.

Tehran kwa mara nyingine tena imedhihirisha kwamba Israel si kwamba haiwezi kushambuliwa, bali Iran  inawezekana kuishambulia vizuri tu. Kuhusu kiwango cha uharibifu uliotokea, ambao baadhi ya wafasiri hawakuridhika nao, inategemea sana aina ya makombora na ndege zisizo na rubani zilizotumika katika shambulio hilo - na Iran ina zana nyingi za kijeshi.

Hatimaye, mafanikio makubwa ya Iran ni kwamba imeweza kuichanganya Israel kwa namna ile ile ambayo ilichanganyikiwa baada ya shambulio la Oktoba 7 la Hamas. Nchi inabidi ijibu. Lakini jinsi gani? Je Israel iwapige wanajeshi wakala wa Iran? Hili linawezekana, lakini Israeli hufanya hivyo wakati wote bila matokeo mengi. Je, inapaswa kugonga Iran moja kwa moja? Lakini hiyo ingekuwa kuanzisha vita ambayo hakuna mtu aliye  tayari navyoa, ikiwa ni pamoja na Marekani.

Hitimisho

Mpira sasa uko kwenye uwanja wa Israel, na nchi hiyo inakabiliwa na changamoto zile zile ambazo Jamhuri ya Kiislamu ilifanya baada ya Aprili 1. Lakini je, Israel itaweza kutatua changamoto hizi kwa ufanisi?

Inafaa kukumbuka kuwa, Kamanda Mkuu wa IRGC, Hossein Salami, alisema kuanzia sasa Israel ikishambulia maslahi ya Iran na raia wa Iran, Tehran itaishambulia tena.

Hii ni kauli muhimu. Kimsingi, shambulio lililotekelezwa na Iran mnamo Aprili 14 halikuwa tu mgomo wa kulipiza kisasi, bali lilianzisha utaratibu mpya. Iran ilionyesha kuwa iko tayari kutumia njia mpya za ushawishi katika hali ambayo maneno hayatoshi. Ilishambulia Israeli moja kwa moja sio ili kuanzisha vita, lakini ili kuonyesha kile kinachoweza kutokea ikiwa njia zingine zote za shinikizo kwa Israeli zitashindwa.

Chaguo jipya limewekwa mbele. Israeli inaweza kunyimwa faida yake muhimu zaidi - kutokujali kabisa, ambayo hadi hivi karibuni ilikuwa imehakikishiwa na Marekani.